Mimo że pojęcie piękna jest względne i na przestrzeni wieków kanony urody ulegały licznym przekształceniom, ładny, zadbany uśmiech zawsze był w cenie. Nawet wtedy, gdy nie znano jeszcze zaawansowanych metod stomatologii estetycznej, białe zęby świadczyły o zdrowiu, więc uznawano je za atut. Dzisiaj o walorach nieskazitelnego uśmiechu nie trzeba nikogo przekonywać – decyduje o naszym wizerunku, samopoczuciu, a nawet zachowaniu. Ujmuje lat i sprawia, że czujemy się swobodniej w kontaktach z innymi ludźmi. Wpływa na życie zawodowe i osobiste. Nic więc dziwnego, że wiele osób decyduje się na zabiegi z zakresu stomatologii estetycznej.
Niestety z wiekiem zęby tracą swój pierwotny blask i kolor. Przyczyn przebarwiania się zębów może być kilka. Zazwyczaj zmiana odcienia jest następstwem leczenia kanałowego, gromadzenia się na powierzchni substancji barwiących pochodzących z produktów spożywczych, nieleczonej próchnicy, ubytków szkliwa, amalgamatowych wypełnień, resorpcji czy po prostu jest to zmiana związana z wiekiem. Bez wątpienia ogromne znaczenie dla wyglądu naszego uśmiechu ma odpowiednia dieta, higiena jamy ustnej oraz tryb życia. Palenie papierosów, marihuany, picie dużych ilości kawy, mocnej czarnej herbaty, czerwonego wina czy soków owocowych sprzyja przebarwieniom.
Przyczyną brzydkiego odcienia zębów może też być choroba (porfiria wrodzona, zwłóknienie trzustki), przyjmowanie niektórych leków (np. antybiotyków z grupy tetracyklin) oraz stosowanie nadmiernej ilości fluoru w okresie rozwoju zębów lub też niedobór fluoru a także długotrwałe stosowanie past i płukanek z chlorheksydyną.
Jedną z najskuteczniejszych, trwałych i dających natychmiastowe efekty metod wybielania jest wybielanie w gabinecie stomatologicznym. Większość specjalistów sceptycznie odnosi się do domowych sposobów i produktów drogeryjnych służących poprawie koloru zębów. Rezultaty w przypadku samodzielnie stosowanych środków są nie do przewidzenia, efektem może być uszkodzenie zębów czy dziąseł. Kategorycznie odradzamy pacjentom kupowanie produktów w sklepach internetowych bądź wybielanie zębów w gabinetach kosmetycznych. Co więcej, lekarz może indywidualnie dobrać skład preparatu zależnie od stanu uzębienia i oczekiwań pacjenta – tym samym wybielanie jest skuteczniejsze, a zarazem w pełni bezpieczne.
Wybielanie martwych zębów
Stosunkowo często zdarza się, że po pewnym czasie od zabiegu ząb leczony kanałowo zmienia kolor na ciemniejszy, co znaczne pogarsza estetykę uśmiechu zwłaszcza jesli dzieje się to w odcinku przednim. W takim przypadku warto zastosować stomatologiczny zabieg wybielania, a w przypadku jego niepowodzenia – nałożenie na ząb korony protetycznej lub licówki. Przebarwienia w zębach leczonych endodontycznie powstają zwykle w efekcie wnikania w kanaliki zębiny krwi lub barwników pochodzących z materiału wypełniającego kanał zęba po leczeniu. W wyniku krwawienia po urazie ząb może zmienić kolor z białego na żółty, brązowy, sinoszary lub czarny. Natomiast pod wpływem materiałów endodontycznych, które zawierają bar, jod lub srebro, zabarwienie zęba staje się szare, czarne lub pomarańczowo-czerwone. Wbrew temu, co sądzą niektórzy pacjenci, przebarwienie martwego zęba nie jest winą lekarza i nie świadczy o nieprawidłowo przeprowadzonym leczeniu. Czas po jakim ząb ciemnieje jest kwestia indywidualną, kolor może być niezmieniony przez wiele lat, ale też może zmienić sie bardzo szybko. Przed przystąpieniem do zabiegu wykonanujemy zdjęcia rentgenowskiego i na jego podstawie oceniamy, czy kanał korzeniowy jest prawidłowo wypełniony i czy w okolicy wierzchołka korzenia nie toczy się proces zapalny i nie ma widocznych zmian okołowierzchołkowych czy torbieli. Jeśli stwierdzimy, że ząb ma niedopełniony kanał lub wymaga ponownego leczenia najpierw wykonujemy je. Następnie usuwamy z korony zęba materiał wypełniający i zabezpieczamy korzeń warstwą cementu lub kompozytu, tak aby środek wybielający nie przedostał się w głąb kanału i nie podrażnił tkanek okołowierzchołkowych. Następnie umieszczamy w komorze zęba preparat wybielający, który poprzez utlenianie tkanek zęba przyczynia się do jego rozjaśnienia. Zakładamy szczelne wypełnienie tymczasowe. Preparat zwykle wymienia się dwu- trzykrotnie co około 7 dni, kontrolując stopień rozjaśnienia zęba. Ilość wizyt uzależniona jest od stopnia przebarwienia korony zęba, jednak zwykle cały proces nie trwa dłużej niż 2-3 tygodnie. Po tym okresie preparat rozjaśniający jest usuwany, a ząb zostaje wypełniony stałym wypełnieniem. Wybielanie zębów martwych nie powinno być wykonywane u kobiet w ciąży oraz u dzieci poniżej 14 roku życia. Z reguły wybielanie pozwala uzyskać jaśniejszy kolor, jednak zdarzają się martwe zęby, które nie reagują na zabieg wybielania lub reagują bardzo słabo. Należy pogodzić się z faktem, że po jakimś czasie ciemny kolor zęba może powrócić i zabieg trzeba będzie powtórzyć. W przypadku gdy kolor zęba bardzo odróżnia się od pozostałych lub pacjent chce pozbyć się przebarwienia innymi metodami na ząb zakładamy licówke porcelanową lub korone protetyczna. Jest to uzależnione od stanu konkretnego zęba, stopnia zniszczenia korony, ilości wypełnień.
Wybielanie jednoseansowe lampą Beyond
Jedną z najnowocześniejszych metod stosowanych w stomatologii estetycznej jest wybielanie lampą z użyciem amerykańskiego systemu Beyond. W czasie jednej około godzinnej wizyty za sprawa specjalnego żelu i bezpiecznego tzw. zimnego światła lampy Beyond udaje się rozjaśnić zęby nawet o kilkanaście tonów! Substancją aktywną żelu wybielającego jest nadtlenek wodoru. Żel w swoim składzie zawiera również substancje zabezpieczające zęby przed nadmierną nadwrażliwością podczas zabiegu. Żel wybielający znajduje się w dwukomorowej strzykawce wraz z żelem katalizującym, który po nałożeniu na zęby zostaje zmieszany z nadtlenkiem wodoru, a pod wpływem światła z akceleratora BEYOND™ zwiększa częstotliwość absorpcji żelu wybielającego przez szkliwo. Jak działa akcelerator? Światło emitowane przez akcelerator znacznie przyspiesza proces wybielanie zębów poprzez zwiększenie częstotliwości, przy której związki nadtlenku wodoru rozszczepiają się na wolne rodniki. To powoduje błyskawiczny efekt utleniani struktur zęba. Związki przebarwiające zęby mają budowę złożonych związków cyklicznych. Związki te łącząc się z wolnymi rodnikami, pochodzącymi z utleniania nadtlenku wodoru, ulegają rozbiciu na bezbarwne związki łańcuchowe. Po zabiegu zęby stają się jaśniejsze od 5 do 14 odcieni według skali Vita. Efektem wybielania są białe, lśniące zęby pacjenta. Wybielanie tą metodą jest całkowicie bezpieczne co potwierdzają liczne badania naukowe wykonane na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Technologia systemu Beyond używana jest obecnie w ponad 100 krajach na całym świecie, a setki osób dziennie poddaje się tym zabiegom. Uzyskanymi efektami można natomiast cieszyć się przez kilka lat (2-3 lata). Zabieg polega na zabezpieczeniu błony śluzowej i dziąseł specjalnym żelem- płynnym koferdamem a następnie nakłada się żel wybielający w systemie trzech cykli po 15 minut. Oczywiście jeżeli efekt jest zadowalający wcześniej można wykonać jeden czy dwa cykle. Po zakończonym wybielaniu zęby są zabezpieczane specjalnym preparatem zapobiegającym nadwrażliwości. W przypadku gdy po jakims czasie pacjent decyduje się na "odświeżenie" koloru zębów może być konieczne wykonanie tylko jednego cyklu. W dużym stopniu zależy to od diety i osobniczych predyspozycji. "Białą dietę" po zabiegu nalezy stosować prze 48 godzin.
Wybielanie nakładkowe
Druga z metod wybielania którą stosujemy w naszym gabinecie jest metoda nakładkowa, polecana szczególnie pacjentom, którzy mają skłonność do nadwrażliwości zębów (zęby często reagują na zimno, kwaśne, słodkie pokarmy). Wybielanie tą metodą trwa około 2 tygodni, przy czym efekt widoczny jest już po pierwszym zastosowaniu preparatu wybielającego. Przed przystapieniem do wybielania w gabinecie pacjent ma wykonywany scaling (usuwanie kamienia nazębnego) i w razie konieczności piaskowanie. następnie pobieramy wyciski. W pracowni protetycznej przygotowywane są specjalne nakładki, dopasowane indywidualnie do kształtu zębów. Na kolejnej wizycie pacjent otrzymuje nakładki oraz strzykawki z żelem wybielającym wraz z dokładnymi instrukcjami co do dalszego postępowania. Po umyciu zebów i osuszeniu ich należy nałożyc żel w zagłębienia nakładek, po czym nałożyć na zęby. Zaleca się stosowanie przez całą noc lub kilka godzin w ciągu dnia. Po zakończeniu każdego zabiegu należy umyć zęby pastą z fluorem lub przeznaczoną do zębów z nadwrażliwością. Proces wybielania należy kontynuować przez 10-14 dni. Po zakończeniu terapii należy przeprowadzić zabieg fluoryzacji w gabinecie. Efekt wybielania nakładkowego jest trwały, jednak w przypadku przyciemnienia zębów (po 6-12 miesiącach) warto zastosować zabieg przypominający zakładając szynę z preparatem na 1 lub 2 noce.
Zalecenia po zabiegu wybielania lampą Beyond i metoda nakładkową:
- przez dwie godziny po zabiegu nie należy jeść i pić niczego poza wodą mineralną
- przez dwie doby po zabiegu należy unikać pokarmów i napojów barwiących zęby, gdyż w tym okresie szkliwo zębów jest częściowo odwodnione i szczególnie narażone na ponowne wchłonięcie barwników
- należy unikać kawy, herbaty, czerwonego wina, jagód, czekolady, czerwonych buraczków, barszczu, coca coli i innych kolorowych napojów gazowanych, soków owocowych
- nie przestrzeganie zaleceń "białej diety" może skutkować szybką utratą efektu wybielania, gdyż częściowo odwodnione szkliwo wraca do stanu sprzed zabiegu intensywnie chłonąc płyny z jamy ustnej
- u palaczy rezygnacja z palenia co najmniej na dwie doby po zabiegu
- w razie nadwrazliwości stosowanie past typu "sensitive"
Nalezy podkreslić, żę wypełnienia należy wymienić co najmniej dwa tygodnie po zakończonym wybielaniu, bowiem kolor zębów musi sie ustabilizować. Po tym czasie stomatolog będzie mógł właściwie dopasować kolor materiału do rozjaśnionych zębów. Uzupełnienia protetyczne- licówki, korony czy mosty nie poddają się wybielaniu. Trzeba wziąć pod uwage ich ewentualna wymianę.
Czym różni się profesjonalne wybielanie u stomatologa od wybielania za pomocą past kupionych w aptece czy markecie
Obecnie na rynku mamy bardzo duży wybór past tak zwanych wybielających. Wiele z nich zawiera jedynie składniki ścierne: krzemionki, pył diamentowy, sodę, które polerują powierzchnię zębów i usuwają z ich powierzchni osady. Stąd też przy długotrwałym stosowaniu mogą powodować uszkodzenia szkliwa. Kilkukrotne uzycie w połączeniu z odpowiednią technika szczotkowania nie powinno przynieść szkód ale nie należy tego typu past stosować na stałe, ponieważ powoduje to powstanie ubytków w szkliwie i nadwrazliwość. W szczególności osoby, które mają odsłonięte szyjki zębów nie powinny stosować takich past. Profesjonalne wybielanie w gabinecie stomatologicznym polega powstaniu procesów chemicznych w obrębie przebarwień. Zęby ciemnieją w miarę upływu lat a dodatkowo przebarwiaja je barwniki z pozywienia wnikające w strukturę zębów. Profesjonalne wybielanie jest trwałym procesem chemicznym, który odpowiednio przeprowadzony jest przewidywalny i bezpieczny.
